zondag 26 december 2010

2de Kerst met ma



Tweede Kerst met ma, gezelligheid
in drie verschillende bedrijven
bijgepraat, met thee, tot iets na vijven
waarna jij in de keuken toegewijd

een feestmaal maakt, de geur verspreidt
gebraad in olie van olijven
moeder zit te lezen, ik te schrijven
gehuld in onverbeterlijke zwijgzaamheid

de lichtjes in de kerstboom branden
ik controleer nog even, niets vergeten
het eetservies, het kanten tafelkleed

daaronder raken teder onze handen
slechts een ogenblik en heel discreet
jij vindt dat zij het niet meer hoeft te weten.


© bert deben
Géromont, Comblain-au-Pont, 26 december 2004 
 
  

29 september 2010 mocht ik voor dit gedicht de 1ste prijs in ontvangst nemen 
voor de poëzieprijs van het Holebihuis te Leuven. 


2 andere gedichten van mij werden ook genomineerd voor deze wedstrijd:
 

dinsdag 21 december 2010

Volop kerstsfeer


.

Ik sier een boom met rode ballen
en witte engelengezichtjes
daartussen flikker ik wat lichtjes
er onderaan twee plastic stallen

Maria weet niet waar bevallen
en stuurt mij sms berichtjes
ik zelf schrijf kaarten met gedichtjes
en laat intussen kurken knallen

want schuimwijn matigt het bestaan
het conserveert, het tempert mij
in ergernis en polsen over snijden

beneveld kan ik deze dagen aan
en gaan ze ook het snelst voorbij
mijn god, wat zijn dit vreselijke tijden!


© bert deben
Antwerpen, maandag 13 december 2010. 


vrijdag 22 oktober 2010

Knorretje op stelten


.
“Knor, Knor!”
sprak het zwijn
“Hoe kan een varken
plots 1 meter 95 zijn!?”  

Knorretje riep:
“Het gaat, het gaat,
als het maar
op hele hoge stelten staat!” 
 

© bert deben
Antwerpen, vrijdag 22 oktober 2010, voor Ruud. 
 
afbeelding: Corrie Kuipers
 
 

dinsdag 12 oktober 2010

Droefje ging weer vroeg te bed

.
.
Droefje  

Droefje ging weer vroeg te bed
hij had de ramen dichtgedaan
de kieren toe gesmeerd met vet
de gaskraan open laten staan  

want Droefje was wat depressief
hij had geen werk meer en geen geld
en werd verlaten door zijn lief
Droefje was teleurgesteld  

geen zorgen meer, geen grief
al wilde iets in hem nog blijven
te veel had hem te lang verdroten  

de dag nadien kreeg Droef een brief
het was een aangetekend schrijven:  
de gasleiding werd afgesloten. 
 

© bert deben
Antwerpen, dinsdag 12 oktober 2010.
 


zondag 10 oktober 2010

Amnesie



Als je lang genoeg wacht 
komt het vanzelf wel weer terug 
of vergeet je het na een tijdje. 

© bert deben 
Antwerpen, 10 oktober 2010



zaterdag 9 oktober 2010

Kamer 234b


                                                                                                                                foto: Ed van den Bergen

Kamer 234b


Terwijl ze met het kastje speelt
kreunt ze, licht voorovergebogen
‘natuurlijk heb ik rode ogen
van al dat staren naar dat beeld !’

ze had hem graag een klap bedeeld
ooit was zij wel zozeer bevlogen
nu leeft ze dankzij mededogen
terwijl ze zich hier dood verveelt

maar doodgaan kan soms heel lang duren
ze kijkt naar beelden op TV
het moet haar wat verstrooiing geven
een beetje meer toch dan de muren

de dokter neemt haar klachten mee
hij heeft ze op een blad geschreven.


© bert deben
(Antwerpen, dinsdag 22 juni 2010)


Dit gedicht kreeg een 'Eervolle vermelding' van de jury van
de Poëziewedstrijd Julia Tulkens, Linter, 09 oktober 2010.


woensdag 29 september 2010

16



.
Hier was ik ooit verliefd een keer
hij wist het niet, ik vond het fijn
dat ik gewoon bij hem mocht zijn
ik was een vriend, maar nooit echt meer

ik was vooral voor hem een oor
dat luisterde naar zijn verhalen
hoe stoer hij was, zijn zegepralen
hij had, denk ik, het ook nooit door

de meisjes die hij kon verleiden
en zonder uitleg weer liet staan
hun tranen waar hij zelfs om lachte
hij wist het niet met al die meiden

wat leefde toen in mijn gedachten
is stil aan hem voorbij gegaan.


© bert deben
Deurne, zaterdag 22 september 2007, voor ooit een Eric uit Deurne.


Nominatie Poëzieprijs Holebihuis Leuven, 29 sept. 2010
bijhorend : 1ste prijs Holebihuis sept. 2010
foto: uit de film 'Call me by your name'
.

donderdag 9 september 2010

Grand Cru, jaargang 50, sonnet 1

..
.
Grand Cru
(Jaargang 50; sonnet 1)

Luxemburg, bijna leeg terras
2de helft van mijn eerste eeuw
de haren thans een tint van sneeuw
terwijl ik in een schriftje kras

ik kijk doorheen een halfvol glas
en ik geniet van elke slok
alsof de hemel open trok
en niets voor mij ooit mooier was

dat is dan ook het grote plan
waar ’t vroeger geen erkenning kreeg
zie ik nu schoonheid dichter bij
zo dicht, dat ik het voelen kan

een laatste teug, het glas is leeg,
je knipoogt en je lacht naar mij.


© bert deben
Vianden, Luxemburg, donderdag 09 september 2010, voor Ruud. 

 .

maandag 23 augustus 2010

Die Gedanken sind frei – De Gedachten zijn vrij

                                                                                                     
man floating out of head w lightbulb - Dave Cutler
 
 .
Uit mijn hoofd ontglipt een man
die daar al lang gevangen zat
ik had hem blijkbaar onderschat
er broeide heel de tijd een plan
 
hij wist plots wat hij wou, alleen
nog niet echt hoe – het echte leven
zou hem zeker wat adviezen geven –
waarna hij plotseling verdween
 
zo gaat het meermaals met gedachten
ze denken net zolang tot dat ze zijn
en dat het beter buiten is dan binnen
ik laat ze gaan en veel verwachten
 
maar als ik mee met hen verdwijn,
blijft iets in mij zich steeds bezinnen.
 
 
© bert deben
Antwerpen, woensdag 4 augustus 2010  
  
 
Die Gedanken sind frei – De Gedachten zijn vrij :
   
Ik ben niet zo goed in het verzinnen van titels bij mijn gedichten, soms ben ik langer bezig met het zoeken daarnaar, dan met het gedicht schrijven op zich.  Of, zoals in dit geval, met het achteraf zoeken naar informatie achter of bij de titel, zoals waar de uitdrukking 'Die Gedanken sind frei' eigenlijk vandaan komt. 
 
Zoals het wel meer gaat met een zegswijze, komt ook deze uit een gedicht/lied en is die later een eigen leven gaan leiden.  Die Gedanken sind frei was oorspronkelijk een lied uit vier strofen (ergens 1780 voor het eerst op papier gezet).  Later werd een vijfde strofe toegevoegd en werd het gebruikt als dialoog tussen een gevangene en zijn geliefde onder de naam Lied des Verfolgten im Thurm, uit Schweizerliedern.  In 1805 zou het als gedicht worden opgenomen in de Volkse Poëzieverzameling Des Knaben Wunderhorn.  Het gedicht zou later muzikaal bewerkt worden door Gustav Mahler voor zijn Lieder aus "Des Knaben Wunderhorn" voor stem en orkest.
 
De uitdrukking Die Gedanken sind frei bestond echter al veel langer en zou door de middeleeuwse zanger Walther von der Vogelweide (c.1170-1230) als joch sint iedoch gedanke frî voor het eerst bekendheid krijgen.  Maar het is vooral dank zij het gedicht en lied dat de uitdrukking eind 19de eeuw populair werd tijdens de Duitse Revolutie.  In de volgende eeuw werd het dan weer een protestlied tegen de onderdrukking van de vrije meningsuiting door de nazi’s in Duitsland.  Ook nu nog leeft bij velen de uitdrukking verder als een statement van vrije meningsuiting.  Het lied zelf werd in moderne versie nog gecoverd door o.a. Leonard Cohen en door de The Brazilian Girls.
 
Hieronder één van de meest gangbare versies van het gedicht (soms durven strofes ook al eens anders staan).  Ik vond vrij snel een Engelstalige en een Franse versie, maar niet zo direct een Nederlandstalige.  Meteen een uitdaging om het zelf dan maar te vertalen.  Altijd een beetje delicaat, want hou je in eerste plaats rekening met rijm, klank en lettergrepen (voor het lied), of geef je vooral voorkeur aan stemming en inhoud ?  Maar ook de juiste betekenis zoeken achter bepaalde woorden valt niet altijd mee: wat bedoelde de auteur(s) en waar ligt de grens tussen je eigen invulling daarvan en de (niet gekende) invulling van wie het schreef … Ik probeerde een evenwicht te zoeken tussen sfeer en stijl:
 
 
Die Gedanken sind frei
 
 
Die Gedanken sind frei, wer kann sie erraten,
sie fliegen vorbei wie nächtliche Schatten.
Kein Mensch kann sie wissen, kein Jäger erschießen
mit Pulver und Blei, Die Gedanken sind frei!

Ich denke was ich will und was mich beglücket,
doch alles in der Still', und wie es sich schicket.
Mein Wunsch und Begehren kann niemand mir wehren,
es bleibet dabei: Die Gedanken sind frei!

Und sperrt man mich ein im finsteren Kerker,
das alles sind rein vergebliche Werke.
Denn meine Gedanken zerreißen die Schranken
und Mauern entzwei, die Gedanken sind frei!

Drum will ich auf immer den Sorgen absagen
und will mich auch nimmer mit Grillen mehr plagen.
Man kann ja im Herzen stets lachen und scherzen
und denken dabei: Die Gedanken sind frei!

Ich liebe den Wein, mein Mädchen vor allen,
sie tut mir allein am besten gefallen.
Ich sitz nicht alleine bei einem Glas Weine,
mein Mädchen dabei: Die Gedanken sind frei!
 
   
(Die Gedanken sind frei : Zwitsers Volkslied ±1780)  
 
 
Die Gedanken sind frei /
                 de Gedachten zijn vrij
 
 
De gedachten zijn vrij, wie kan ze doorzien,
als schaduwen in de nacht scheren ze voorbij.
Geen mens kan ze kennen, geen jager hen raken
met buskruit en lood, de gedachten zijn vrij!
 
Ik denk wat ik wil en wat mij verheugt,
maar wel in de stilte en zoals het zich schikt.
Mijn wens en begeren kan niemand ontnemen,
daar blijf ik ook bij: de gedachten zijn vrij!
 
Sluit men mij op in een duistere kerker,
dan is dat nutteloos en vergeefs.
Ik denk wat ik wil en geen muren of tralies
verhinderen mij, de gedachten zijn vrij!
 
Ik ontdoe mij voor altijd van zorgen,
en wil mij ook nooit meer met grillen bedrukken.
In het hart kan men immer lachen en grappen,
en denken daarbij: de gedachten zijn vrij!
 
Ik hou van de wijn, maar nog meer van mijn lief,
die mijn geluk nog het beste vervullen kan.
Ik zit dan ook niet alleen naast dit glas met wijn,
mijn lief zit er bij: de gedachten zijn vrij!
 
 
vertaling © bert deben
Antwerpen, maandag 23 augustus 2010.


maandag 16 augustus 2010

Een woud van mij alleen


Afbeelding: bewerkte versie van 'The Green Man' van Toni Cogdell                                           


Woud 
 .
Het lijf heeft zich met groen bedekt
er groeit een boom, er staat een struik
er vloeit een beek over je buik
waar ik de bron van heb ontdekt
 
ik rust mijn hoofd op borstkasgras
en leg mijn arm zoals een brug
tot bijna onderaan jouw rug
een plek waar ik voorheen al was
 
er schijnt een zon over de dag
die zacht belicht waar ik wil zijn
ik loop er vingertoppend heen
en vraag je zwijgend of het mag
 
je wordt een woud van mij alleen
waarin ik helemaal verdwijn.
 
   
© bert deben  
Kloosterzande / Vogelwaarde, maandag 16 augustus 2010, voor Ruud.

 
.

donderdag 22 juli 2010

The Hanging Garden

.
 
 
.
Hier woonde ik een huis van angst
maar nog niet wetend van de dood
een zwijgzaam kind van klein tot groot
hier woonde ik in mij het langst
 
een dorp met ogen midden in
een hoofd vol glimlach en verveling
hier woonde ik het lot der speling
met ouders uit een Vlaams gezin
 
nu giet ik hier de oude tuin
tot zachter land en groener gras
de boom waaraan ik mij verhing
heb ik al lang ontdaan van kruin
 
ik giet de wortels die ik was 
tot lijdzame herinnering.
 
 
© bert deben
Zandvliet, donderdag 27 juli 2006
 
 
Donderdag 22 juli 2010, tijdens De Avond van het Hoge Woord te Aardenburg mocht ik, ex aequo met Evi Lommers, de 1ste prijs voor de Aardenburgse dichtwedstrijd in ontvangst nemen voor bovenstaand gedicht.  Het thema van de wedstrijd was "Ontboezemingen”

 
De titel van het gedicht ontleende ik aan een prachtige film uit 1997 (als je de titel van het gedicht aanklikt krijg je hiervan een bespreking), wat mij betreft nog steeds een aanrader voor iedereen die graag een apart psychologisch drama kan smaken.
  

zaterdag 19 juni 2010

Antwerp Pride

.
.
Antwerp Pride
                        ’t stad is van iedereen!
.
Het zomert weer kleur in de stad
een djembe, de klank van de kaaien
hier heb ik al zoveel maal lief gehad
ik zucht, adem diep, laat het waaien

het mag, hand in hand hier flaneren
met de fierheid van twee kathedralen
in de stad aan de stroom jou begeren
langs volle terrasjes verdwalen

toch steken wij af in de ogen
men twijfelt, verbazing, gelach
twee mannen, het blijft nog apart
ik zoen jou tot meer dan gedogen

ik ben wie ik ben en blij dat ’t hier mag
zo draag ik het stad in mijn hart !


© bert deben
Antwerpen, vrijdag 09 april – maandag 26 april 2010.

Antwerp Pride gedicht werd geschreven in opdracht van en gepubliceerd in ‘de magneet’ juni 2010,
kwartaaltijdschrift van het roze huis – Antwerpse regenboogkoepel en gepubliceerd in bundel ‘Vrijspraak’ van uitgeverij Proces-Verbaal feb.2020  

het programma voor Antwerp Pride: https://antwerppride.com/