Ik ben een God in 't diepst van mijn gedachten - Willem Kloos

V.

Ik ben een God in 't diepst van mijn gedachten,

En zit in 't binnenst van mijn ziel ten troon

Over mij-zelf en 't al, naar rijksgeboôn

Van eigen strijd en zege, uit eigen krachten, -

En als een heir van donker-wilde machten

Joelt aan mij op en valt terug, gevloôn

Voor 't heffen van mijn hand en heldre kroon:

Ik ben een God in 't diepst van mijn gedachten.

En tóch, zoo eind'loos smacht ik soms om rond

Úw overdierbre leên den arm te slaan,

En, luid uitsnikkende, met al mijn gloed

En trots en kalme glorie te vergaan

Op úwe lippen in een wilden vloed

Van kussen, waar 'k niet langer woorden vond.

Willem Kloos 

(Amsterdam, 6 mei 1859 – Den Haag, 31 maart 1938) 

uit 'Verzen' (1894 - definitieve tekst 1948) 

www.literatuurgeschiedenis.org/willem-kloos  

De Gelovigen - Muus Jacobse

.

Muus Jacobse (pseudoniem voor Klaas Hanzen Heeroma) was leraar te Wassenaar, redacteur bij 'het Woordenboek der Nederlandsche Taal' en hoogleraar aan de Universiteit van Indonesië te Djakarta en later te Groningen. Hij was redacteur van het christelijke letterkundig tijdschrift 'Opwaartsche wegen' en legde zich, naast zijn wetenschappelijk werk, toe op het berijmen van psalmen en het schrijven van kerkliederen. 

De kern van alle dingen - Felix Timmermans

.

.

De kern van alle dingen 

is stil en eindeloos. 
Alleen de dingen zingen. 
Ons lied is kort en broos.  

 

En donker zingt mijn bloed, 
van heimwee zwaar doorwogen. 
Ik zeil langs regenbogen 
Gods stilte tegemoet. 

 

Met U zijn er geen verten meer 
en alles is nabij. 
Des levens aanvang glinstert weer, 
geen gisteren en geen morgen meer,  

geen tijd meer en geen uren,
geen grenzen en geen muren;
en alle angst voorbij,
verlost van schaduw en van schijn,
wordt pijn en smart tot vreugd verheven!   

 

Hoe kan het zoo eenvoudig zijn!
Hoe kan het leven Hemel zijn,
met U, o kern van alle leven!   

 

Ik weet het niet, ik vind geen naam,
ik krijg het met geen woorden saam
wat er nu omgaat in mijn ziele.
Is het soms blijdschap? Is ‘t verdriet?
Of allebei? En ook weer niet …
Ik kan slechts zwijgend knielen.

Felix Timmermans  

(Lier, 5 juli 1886 - 24 januari1947)  

uit: Adagio, P.N. Van Kampen & Zoon  

n.a.v. de sterfdag van Felix Timmermans, 75 jaar geleden

https://nl.wikipedia.org/wiki/Felix_Timmermans 

 

Ze zwijgt

 .

  foto: Ed van den Bergen                

Ze zwijgt

Ze woont sinds kort in een tehuis

en elke zondag zien de kinderen

bij elk bezoek haar wilskracht minderen

ze zwijgt, ze zit wat voor de buis

haar droom is zij al heel lang kwijt
een huisje samen bij de zee
ze leest niet meer, ze kijkt TV
of staart in de oneindigheid

het is december, overgang
ze hunkert naar de laatste dag
ze weet dat het van God niet mag
maar die begrijpt wel haar gedachten

ze weet dat hij daar zit te wachten
ze mist haar man al jarenlang.

© bert deben
Semarang, Java, Indonesië, 13.12.2003.

 

 

april 2018 gepubliceerd in de bundel '100 beste gedichten poëziewedstrijd VtbKultuur Opwijk 

Genesis – dag 3

.

 

Genesis – dag 3  

Hij zaaide zaadjes in het wilde weg

groef met zijn handen voren

sloten, delta's en rivieren

tot al het groen op aarde werd geboren  

een lusthof was het, nu nog bomen

fruit en schaduw voor de dieren

bekoorlijkheid, een onderkomen

voor al wat hier zijn lof zou vieren  

God, na een ganse dag tuinieren

zag dat het goed was, om te bezwijken

de pracht er van, het had geen naam

het zou niet enkel hem plezieren

er moest iets komen, alsnog ontstaan  

dat straks op alles neer zou kijken. 

 

© bert deben

Antwerpen, woensdag 08 april 2009.
 

 

 

Leda en de Zwaan / Rilke project

.

Leda en de zwaan - Pieter Paul Rubens 

 .

Leda en de Zwaan  

Leda had een zwak voor zwanen

zozeer zelfs dat zij Zeus niet zag

toen hij daar in zijn meer humane

staat voor haar te pronken lag  

gangbaar gingen onderdanen

gelijk voor hem al overstag

maar Leda had een zwak voor zwanen

zozeer zelfs dat zij Zeus niet zag  

voor Zeus, als god een zelfvoldane

was dit een kleine mokerslag

toch stond er op zijn mond een lach

ze was dan wel geen nymfomane

maar, Leda had een zwak voor zwanen …  

 

© bert deben

Vogelwaarde, maandag mei 2017,

voor het Rilke project van Kees Godefrooij, waarbij ik het gedicht ‘Leda’ toegewezen kreeg.

 .

Na de projecten rond Slauerhoff en Baudelaire werd dit jaar door Kees Godefrooij een project opgezet rond de dichter Rainer Maria Rilke. 

Zestig hedendaagse Nederlandse en Vlaamse dichters werden uitgenodigd om een reflectie te schrijven rond een gedicht van Rilke, hieruit ontstond de tweetalige (Nederlands/Duits) bundel “Als ik jou eenmaal verlies / Einmal wenn ich dich verlier”, uitgegeven door Stichting Spleen.  

 

16 gedichten van Rilke waren het uitgangspunt, elke dichter kreeg 1 gedicht toegewezen als inspiratie.  In mijn geval was dit het gedicht ‘Leda’ - ik koos er voor om een rondeel te schrijven rond de frustratie van Zeus en de list die hij bedacht om Leda alsnog te verleiden getransformeerd als zwaan.

Leda is in de Griekse mythologie de echtgenote van de Spartaanse koning Tyndareos en vooral bekend door het verhaal van ‘Leda en de zwaan’.  Zeus was verliefd op haar, maar kon haar niet overtuigen om met hem de liefde te bedrijven, daarom veranderde hij zichzelf in een zwaan – waar Leda naar opkeek – en wist zo Leda alsnog te verleiden. 

 

Uit schuldgevoel had Leda diezelfde avond ook gemeenschap met haar man.  Na negen maanden kreeg Leda 4 kinderen: Pollux en Helena (van Troje) waren de kinderen van Zeus, Kastor en Klytaimnestra van Tyndaeros.

Hieronder, uit de bundel, het gedicht 'Leda' van R.M. Rilke , in een vertaling door Mereie de Jong:



Voorstellingen van de bundel door de Stichting Spleen vinden plaats:

Zaterdag 12 mei, Amsterdam, Scheltema, 15 uur, presentatie Jos van Hest

Zondag 13 mei, Rotterdam, Donner, 15 uur, presentatie Jos van Hest

Zaterdag 19 mei, Den Haag, Paagman, 14 uur, presentatie Jos van Hest

Zaterdag 8 september, Nijmegen, poëziecentrum, 14 uur, presentatie Jos van Hest

Zaterdag 8 september, Gent, poëziecentrum, 15 uur, presentatie Nelleke Lamme-den Boer en Tom Veys 

Telkens zullen een tiental dichters voordragen en zijn vertalers Mereie de Jong en/of Janet Blanken aanwezig.

Koopkracht - Charles Ducal

Koopkracht  

Na zijn dood werd God vloeibaar 

goud. In die vorm kwam hij overal, 

op alle plaatsen, die hij overspoelde

tot men geen andere god nog aanbad.  

Heter dan kokende as, kouder dan ijs

drong hij binnen door ogen en oren

en dwong alle handen naar zijn gebod: 

wie een leven wil moet het zien te kopen.  

Wie het kan wordt vloeibaar als God zelf,

wast aan en giet zich uit over de wereld,

duizenden goden, allen de enige.

Wie het niet kan wordt onbestaand,  

een roeier zonder spanen,

een zwemmer in het moeras,

een drenkeling buiten adem,

een wesp in een limonadeglas. 

 

Charles Ducal  

Charles Ducal schreef dit gedicht naar aanleiding van de Werelddag van Verzet tegen de Armoede op 17 oktober 2014. Hij was 2 jaar lang België’s Dichter des Vaderlands:

http://www.dichterdesvaderlands.be/ducal/

fotocollage: in Go(l)d we trust - bert deben

 

De verbinding

.

De verbinding

.

Ooit zal men even weten wat

de reden is van het bestaan

als alles is voorbij gegaan

en alles net niet is vergeten  

een bliksemschicht, weer zo voorbij

van alles weten en beseffen

die al wat was weet te verheffen

tot alles opgaat in het licht  

meer is het niet, wat energie

die overal contacten maakt

tot alles alles heeft geraakt

en ieder de verbinding ziet. 

 

© bert deben

Berlin, Tiergarten, donderdag 8 september 2016.

 

schilderij: detail van 'De Schepping van Adam' van Michelangelo

(onderdeel van het fresco op het gewelf van de Sixtijnse Kapel in Vaticaanstad)

 

 

ROEPING - Gerard Reve

.

ROEPING

(voor de Zusters van Liefde, te Weert)

Zuster Immaculata die al vier en dertig jaar

verlamde oude mensen wast, in bed verschoont,

en eten voert,

zal nooit haar naam vermeld zien.

Maar elke ongewassen aap die met een bord: dat hij

vóór dit, of tegen dat is, het verkeer verspert,

ziet ’s avonds reeds zijn smoel op de tee vee.

Toch goed dat er een God is.  

(1973)  

Gerard Reve

uit 'Verzamelde Gedichten'

Uitgeverij L.J. Veen Amsterdam / Antwerpen
. 

 .

 

Gerard Reve (Amsterdam, 14 december 1923 – Zulte, 8 april 2006) is waarschijnlijk de meest controversiële, maar ook één van de grootste naoorlogse Nederlandstalige schrijvers.  Hij wist zowel links als rechts te choqueren, maar ook te boeien, ging geen tegenstelling uit de weg en verbaasde en schopte tegen schenen.  Maar hij zette mensen ook aan het denken en aan het twijfelen, want niets was wat het leek in zijn denkwereld vol cynisme en ironie, of toch net wel?  

 

 

In het gedicht ‘ROEPING’ schildert hij op een prachtige manier met weinig woorden een zwart-wit beeld tussen een zuster die een leven lang devoot en anoniem zorg draagt voor hulpbehoevenden, dit in schril contrast tot een zoveelste brulaap die amok maakt en meteen gekatapulteerd wordt tot het nieuws van de dag.  Een gedicht uit 1973 dat actueler is dan ooit, denk maar aan elke aanslag die telkens opnieuw dagen het nieuws vult, terwijl in naam van eender welke godsdienst of levensvisie net zo goed duizend maal meer mensen dagelijks anoniem en toegewijd in de weer zijn om anderen te helpen en te verzorgen.  Een gedicht dat wat mij betreft verplichte leerstof mag worden in alle scholen en al zeker in de richting journalistiek.

 .

Mission to Mars

.                                                                 picture: NASA

.

Terraforming Mars  

Goal:

preserving humanity 

(anything can be achieved)

cost:

probably a lot more than

maintaining life on earth  

question of faith:

which God(s) will be exported

to the red planet? 

© bert deben

monday, 1st june 2015 

op het randje van de hemel

 .

  

Vandaag zette ik me neer

op het randje van de hemel

waarna god me een zetje gaf. 

 

 

© bert deben

Antwerpen, donderdag 28 januari 2016

 

  

 

Als een God van uit mijn hemel ...

.

.

10 Hoog
          (Big Brother is whatching you)
.

Als een God van uit mijn hemel

kijk ik op de mensheid neer

op hun gedrag  in het verkeer

op hun gewriemel en gewemel  

dertig meter onder mij

rustig zittend in de zon

op mijn bankje op ’t balkon

gaat geraas aan mij voorbij  

auto’s komen, auto’s gaan

mensen kruisen op een pad

na te hebben stil gestaan

het lijkt me wel het echte leven  

wie van hen vermoedt er dat

hun wandel hier wordt neergeschreven. 

 

© bert deben

Antwerpen, vrijdag 10 april 2015, een eerste balkongedicht.

. 

Genesis - dag 5, de lente ...

New Zealand, South Island, West coast © bert deben

 .

Genesis - dag 5, de lente

.

God maakte dat het lente was
schilderde een landschap
met honderden tinten van groen
en toverde boterbloemen in gras

van op de hoogste bergen
liet hij sneeuw langzaam smelten
tot kabbelende beekjes en rivieren
en water om te drinken voor de dieren

dan kleurde hij nog hier en daar
wat knopjes bij

en bloesem in de bomen

daarna leunde hij achterover

en twijfelde of een mens hier wel passen zou

misschien doet het alles teniet
en veel beter kan toch niet dan dit

hij zuchtte even en liet vervolgens
een heel klein stukje canvas wit.


© bert deben
New Zealand, South Island, West coast, 03 november 2010.

 

Genesis - dag 1

Genesis - dag 2

 

Toen God nog een punt was ...

.

   Apeldoorn, 03 mei 2002, voor Anneke Buys.

     Foto: © bert deben - uit de fotoreeks Iceland - Suourland.

  

 

 

In memoriam Rutger Kopland

.

                                                      foto: Dutch Broadcasting Company

.

De god in mijn hersenen

Toen ik al bijna ontwaakt was herinnerde ik mij
dat ik die nacht in het verleden had geleefd
en zonder de geringste verbazing weer
geloofd had dat God bestond

ik wilde hem eindelijk wel eens spreken

het is een bijzonder aardige man zei iemand
je kunt hem gerust eens bellen

ik belde en er klonk een stem, een heel lieve stem

zodat ik mij een lieve gevleugelde vrouw voorstelde
zoals je wel ziet op felicitatiekaarten

wilt u god, werd er gezegd, toets dan één

wilt u god niet, toets dan niet
ik toetste één

en dezelfde gevleugelde vrouw zei: er is nog

één wachtende voor u en die ene bent u

ik herinnerde mij dat ik hier eindeloos over

moest nadenken tot ik ontwaakte en God weer
was verdwenen, ergens in mijn hersenen
 

Rutger Kopland (Goor, 4 aug. 1934 – Glimmen, 11 juli 2012)

Uit: Geluk is gevaarlijk, april 2005

Rutger Kopland (pseudoniem voor Rutger Hendrik van den Hoofdakker) was een van de populairste dichters van het Nederlandse taalgebied, alsook psychiater, essayist en emeritus hoogleraar biologische psychiatrie.  Zijn werk werd in verschillende talen vertaald. Hij kreeg in 1988 o.a. de PC Hooftprijs voor zijn gehele oeuvre, 10 jaar later ontving hij ook de VSB poëzieprijs.   

Maar Kopland was vooral een bescheiden dichter, die zichzelf soms afvroeg of zijn werk niet verkeerd begrepen werd door zijn vele lezers en of zijn succes niet op een misverstand berustte.   Toen hij in 2000 verkozen werd tot ‘Dichter des Vaderlands’ weigerde hij deze titel en liet hij de eer over aan Gerrit Komrij.  In 2005 weigerde hij ook een belangrijke koninklijke onderscheiding voor zijn werk, met als motivatie dat zulk een onderscheiding eerder toekomt aan mensen die belangrijk sociaal werk verrichten. 

Na een ernstig auto-ongeluk in december 2005 trok Kopland zich grotendeels terug uit de openbaarheid. Interviews en andere publieke optredens deed hij sinds dan nog bij hoge uitzondering.  Woensdag 11 juli 2012 overleed Rutger Kopland op 77jarige leeftijd in zijn woonplaats te Glimmen.

Het gedicht ‘De God in mijn hersenen’ behoort tot mijn persoonlijke keuze van sterkste gedichten uit de Nederlandse literatuur, maar het meest bekend van zijn hand is zeker het gedicht ‘Jonge sla’.  Maar meer tekenend voor zijn werk en zijn bescheidenheid is echter dit korte, schijnbaar eenvoudige, liefdesgedicht:

Ga nu maar liggen liefste ...

Ga nu maar liggen liefste in de tuin,
de lege plekken in het hoge gras, ik heb
altijd gewild dat ik dat was, een lege
plek voor iemand, om te blijven.

 

Rutger Kopland

uit: Een lege plek om te blijven

Een meer uitgebreide biografie en bibliografie kan men vinden op:

http://nederlandsepoezie.org/dichters/k/kopland.html
Meer gedichten van hem kan men o.a. vinden op:
http://www.poezie-leestafel.info/rutger-kopland