Muus Jacobse (pseudoniem voor Klaas Hanzen Heeroma) was leraar te Wassenaar, redacteur bij 'het Woordenboek der Nederlandsche Taal' en hoogleraar aan de Universiteit van Indonesië te Djakarta en later te Groningen. Hij was redacteur van het christelijke letterkundig tijdschrift 'Opwaartsche wegen' en legde zich, naast zijn wetenschappelijk werk, toe op het berijmen van psalmen en het schrijven van kerkliederen.
Muus Jakobse, heb ik vast wel liederen van gezongen
BeantwoordenVerwijderenIn zijn gedicht '1914' schrijft de mild religieuze, mysticus, muzen-dichter Jacobse:
BeantwoordenVerwijderen'1914'
'Maar als wij, grote mensen,
't niet verhindren,
Dat er weer oorlog komt,
God, geef ons kindren,
Die nog begrijpen,
dat het toch niet mag.'
2025
Intussen is die oorlog al weer lang voorbij, draait de wereld door en zijn we inmiddels zo'n driekwart eeuw verder.
En wat blijkt? Anno 2025 woeden er in alle hevigheid alom oorlogen en lijkt de aarde te ontaarden in een brandhaard en te verworden tot een onleefbare woestenij. Zouden we ons achter de hoopvolle verwachting van de dichter scharen, zoals hij die in de laatste twee versregels van zijn gedicht verwoordt, dan is die nieuwe wereld nog steeds mogelijk.
Waarmee Jacobse echter geen rekening heeft gehouden, is het wrange feit dat juist ouders en grootouders van nieuwe borelingen zich de afgelopen 75 jaar massaal van diezelfde God hebben afgekeerd.
"Wat geeft de mens nog enige moraal?" vraag ik me af?
H.C.
In Rusland is de kerk en het geloof alweer jaren terug (en die staat helemaal achter de oorlogszucht van Putin). In Israël is God en religie nu de reden om zelf ook een ander volk af te maken. De islam is wereldwijd dan weer een reden om terreur te zaaien in hun naam van God. In Amerika is religie een stuwende factor achter het extreem rechtse beleid van de Republikeinen (maar ook democraten kunnen niet zonder de hulp van religies).
VerwijderenIn landen waar mensen zich van God hebben afgekeerd zie ik geen minder hogere moraal dan in de landen waar men God nog steeds of terug aanbidt, meestal zelfs in tegendeel als ik zo naar het nieuws kijk.
Ook even het volledige gedicht waarover sprake hier onder:
Verwijderen1914
Toen de oorlog uitbrak, was ik nog klein.
Mijn vader zocht zijn oud soldatenpak
Van zolder uit een doos vlak onder ’t dak,
En wij brachten hem samen naar de trein.
En ik wist niet, waarvoor dat was. En toen
Vroeg ik het aan mijn moeder. En ik hoorde,
Dat nu de soldaten elkaar vermoordden.
Mijn vader ook? Die zou dat toch niet doen –
Nu ben ik groot en wijs en veel vergeten,
Van wat de dwazen en de kindren weten
En waar ik, als ik er aan denk, om lach.
Maar als wij, grote mensen, ’t niet verhindren,
Dat er weer oorlog komt, God, geef ons kindren,
Die nog begrijpen, dat het toch niet mag.
Muus Jacobse (1909-1972)
Nuanceringen Bert.
VerwijderenDe patriarch van Moscou loopt inderdaad gearmd met Poetin.
De echte kerk gaat ondergronds en in verzet.
In Amerika is de linkse bevrijdingstheologie ondergronds aktief.
Zo ook in vele andere landen.
Bovengronds:
de kerkelijke collaborateurs
Ondergronds:
christelijk, islamitisch en joods verzet.
Deze groepen halen het nieuws niet...
Meer dan één nieuwsbron blijven consulteren graag!
Dus er is een echte kerk en een valse kerk (beide kanten zullen dat beweren van de andere kant), maar de mensen die, vanuit hun onderdanigheid en opvoeding, geloven in de God van die zogenaamd niet echte kerk, hebben die zich dan volgens jou afgekeerd van God, terwijl ze er wel (en heel dikwijls ook heel oprecht) in geloven? Want daar ging mijn antwoord over, niet over de leiders, maar over de volgelingen, ook al zijn het misleide schapen.
VerwijderenEn natuurlijk besef ik dat er ook binnen elk geloof een tegenwicht is, dat spijtig genoeg niet opweegt tegen de tonnage van leugens en misleiding (en volop vervolgd werd doorheen de geschiedenis).
Maar ook de ontelbare mensen die zich hebben afgekeerd van God (maar eigenlijk vooral van de toxische religies) vormen een tegenwicht en hebben daarom geen gebrek aan moraal, integendeel, je kan moraal ook halen vanuit inzicht, gevoel, geweten ... Als antwoord op jouw vraag "Wat geeft de mens nog enige moraal?"
Er zijn kerkelijke, machtigde instituten met hun godje.
VerwijderenEr zijn 'gelovigen' die een religieuze Weg volgen.
Er zijn massa's gods-beelden en af-godsbeelden
Er zijn theologen, filosofen, historici, wetenschappers die 'het Andere' openhouden.
We zijn intussen een heel eind verwijderd van het 'simplisch' verhaal waar jij op alludeert.
maar het antwoord op jouw vraag zit wel verwerkt in 'Er zijn theologen, filosofen, historici, wetenschappers die 'het Andere' openhouden'. Helemaal mee eens, maar buiten de theologen kunnen die ook een moraal hebben zonder een geloof in een (door de mens uitgevonden en naar de mens geschapen) God. Je vergeet ook het humanisme te noemen.
VerwijderenJa, de humanisten.
VerwijderenSommigen waren religieus, anderen vrijzinnig en weer anderen anti-theïstisch.
Vergeet de agnosten niet ...
Voor elk wat wils.
inderdaad, voor ieder een hokje ...
Verwijderen