Oorlogstijd (1944) - Hélène Heylen

 .

uit het poesiealbum van moeder, 80 jaar geleden  

Mijn opa die werd doodgeslagen

.

.
Mijn opa die werd doodgeslagen 
door mannen met een kepie op 
ze voerden slechts bevelen uit 
het was hun dagelijkse job 

ze wisten zogezegd niet beter 
ze hebben het ook nooit geweten 
dat deze man mijn opa was 
zijn zij hem daarna ook vergeten? 

het was die tijd heel doodgewoon 
want bij een oorlog hoort geweld 
ze wilden heerschappij verwerven 
mijn vader heeft het mij verteld 

dat hij zijn vader zo zag sterven 
hij was een jongen van dertien 
hij stond er bij en moest het zien 
dat was normaal toen in die dagen 

ze noemden dat toen efficiënt 
mijn opa die werd doodgeslagen 
ik heb hem dan ook nooit gekend. 

© bert deben 

Voor August Deben (21 april 1902 – 13 februari 1942) 

N.a.v. de schrijfopdracht van schrijversgezelschap Apropos 

met als mei-thema: ‘gewetenloos’. 

foto: Buchenwald memorial 2007 

Oorlogskind

Oorlogskind 

. 

“De oorlog kerfde in mijn denken diepe sporen 

de stad was een Apocalyps en zelf gewond 

heb ik als kind mijn ouders en mijn thuis verloren 

het leek alsof er enkel nog maar leed bestond 

en toch, een mens was toen met bijna niets tevreden 

jongeren zouden meer voldaan zijn, als ze zouden 

moeten worstelen, zoals wij in het verleden 

en waarderen wat wij uit puin hier voor hen bouwden!” 

Bejaard, maar altijd zindert nog dat oude zeer 

de angst en de vernieling, honger en verzet 

al heeft het leven ook veel moois gebracht, hij zucht 

het staat nu vast: voor hem duurt het zo lang niet meer. 

Begripvol helpt de verzorger de man te bed 

hij is zelf als kind uit een oorlogsland gevlucht. 

.

© bert deben 

eerste ruwe versie: Honningsvåg, Noorwegen, zondag 4 juni 2017
herscheven Antwerpen – Vogelwaarde, april – juli 2019, voor vader. 

Foto: Historiek.net – Rotterdam na het bombardement van 14 mei 1940.

.

Het bos der afwezigen (El bosque de los Ausentes) - غابة الغائبين

 

Het bos der afwezigen (*)  

.

In een kleine olijfboom woont de ziel

van een te jong gestorven vrouw

in de wortels zoekt ze naar vrede

in de takken naar de vlucht uit de chaos

tussen de bladeren vindt ze de rust van de wind  

de wind streelt de kruin en

neemt haar herinnering mee

naar andere tijden  

de stam van de boom zal ouder worden

dan menig land in oorlogsgewoel

en de chaos verglijden

in eeuwige stilte  

als de ziel haar ogen opent

ziet ze de lijken

en hoort ze geschreeuw en gekerm  

op de heuvel

streelt de wind de hoofden 

van wie hier afwezig naar stilte verlangt. 

 

© bert deben

Madrid, Parque del Retiro, zondag 8 september 2013. 

(*) El bosque de los Ausentes is een heuvel in het Parque del Retiro te Madrid, waar 192 olijfbomen en cipressen geplant werden ter nagedachtenis van de 192 slachtoffers van de terroristische bomaanslagen te Madrid op 11 maart 2004.

 

Met dank aan Wiam Alsewadi voor haar vertolking naar het Arabisch: 

 

غابة الغائبين 

.

في شجرة زيتون صغيرة

تعيش تلك الروح

لأمرأةٍ شابةٍ ، فارقت الحياة

في تلك الجذور.. 

يبحثون عن السلام

وفي الفروع.. 

هروب وفوضى

بين الأوراق..

سلامٌ من الرياح

ومداعبات 

للذكرى

تداهمنا

من أوقات ألى أخرى

جذع الشجرة تلك 

يخبرنا بذلك العمر

 وتلك الاضطرابات وقت الحرب

والفوضى 

وذلك  الانزلاق

في الصمت الأبدي

 

كما الروح تفتح عينيها

ترى بنظرة

وتسمع صيحات وآهات

 

على تلةٍ

الرياحُ المُداعباتٌ 

غيابٌ

 يَتوقُ الى الصمت.

 

-----------------

 مدريد..الاحد ٢٠١٣/٩/٨

bert deben ... بيرت ديبن

ترجمة وئام السوادي ..هولندا ٢٠١٦/٣/١٣

Wiam Alsewadi

 

22 07 2011 - så samle dine blomster - Lars Saabye Christensen

 .

. 

zoals je bloemen verzamelt

in een statig boeket

verzamel je licht

om in het duister te kijken

verzamel je vreugde

om tranen te dragen

verzamel je hoop

om te dromen

verzamel je gedachten

om twijfels te weerstaan 

 

zo verzamelt zich de mens

verzamelen zich de medemensen

verzamelen we ons samen.

 

 

Lars Saabye Christensen

(laatste strofes van het gedicht '22 07 2011')

 

 

Op verschillende plaatsen in Noorwegen staan er gedenkzuilen voor de slachtoffers van de bloedige terreuraanslagen door de extreem rechtse Anders Breivik op 22 juli 2011, waarbij in total 77 doden vielen (8 doden bij de bomaanslag in Oslo en 69 jongeren die koelbloedig werden neergeschoten op het eiland Utøya). 

 

Op deze gedenkzuilen staan de eindstrofes van het gedicht '22 07 2011', dat de Noorse dichter/schrijver Lars Saabye Christensen schreef n.a.v. deze aanslagen en de enorme Rozen-parade die volgde als een antwoord op de terreur. 

 

Met behulp van een vertaalprogramma zette ik de strofes die op de zuil staan over in het Nederlands - het volledige gedicht (in het Noors) kan men terugvinden op: 

https://www.boktips.no/dokumentar-og-samfunn/dikt-om-livet/lars-saabye-christensen-dikt-for-22-7-2011/ 

foto's: bert deben, Mo i Rana, Nordland, Norway